بررسی ظرفیت‌های اقتصادی، علمی، صادراتی و دانش‌بنیان استان سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان استانی در جنوب شرقی ایران است که دارای جمعیتی برابر با ۲٬۷۷۵٬۰۱۴ نفر می‌باشد و پس از استان کرمان به عنوان دومین استان پهناور کشور محسوب می‌گردد. استان سیستان و بلوچستان طرفیت‌های بسیاری در حوزه‌های اقتصادی، صادراتی و استارتاپی است که باید از این ظرفیت‌ها در جهت اعتلای این استان به نحو احسن استفاده شود. در ادامه به بررسی ظرفیت‌های موجود در این استان خواهیم پرداخت:
وضعیت فعلی اکوسیستم استارتاپی در سیستان و بلوچستان
اکوسیستم ایجاد شده در سال‌های اخیر موجب یک شتاب و امید رو به توسعه و فناوری در استان ایجاد کرده که موجب شکوفایی و کشف استعدادهای نهفته در استان گشته است. اکوسیستم استارتاپی استان طی چند سال اخیر علی‌رغم وجود چالش‌های منطقه‌ای و فرهنگی و فرصت‌های شغلی، جایگاه ویژه‌ای در شکل‌گیری هسته‌ها و شرکت‌های فناور داشته است. بسترهایی که توسط پارک‌های علم و فناوری و مراکز نوآوری و رشد در سطح استان ایجاد شده و مدیریت هوشمندانه آن در راستای تحقق عملی پشتیبانی و مانع زدایی برای اشتغال و تولید بوده است. با توجه به ظرفیت نیروی انسانی جوان و دانشگاهی و همچنین ظرفیت‌های بالقوه‌ی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای باید این بسترها به تدریج توسعه و همچنین انگیزه‌های سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ایجاد تا ضعف کمبود منابع مالی استارتاپ‌ها نیز جبران و شاهد توسعه استارتاپ‌ها در سطح ملی و بین‌المللی باشیم.
ظرفیت‌هایی موجود برای کارآفرینی و نوآوری در سیستان و بلوچستان
وجود ظرفیت‌های طبیعی و جغرافیایی و بهره‌مندی از پتانسیل‌های سیستان و برخورداری از موقعیت لجستیکی و بازرگانی و تفاوت‌های عمده در اقلیم کشاورزی منطقه نسبت به کل کشور، این برتری را برای کارآفرینان و علاقمندان به فناوری فراهم خواهد کرد تا تحولی عظیم را شاهد باشیم. اهم ظرفیت‌های استان شامل دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی، بازرگانی ملی و ترانزیت خارجی، کشت محصولات سودآور صادراتی (خرما، مرکبات، موز، انبه)، وجود منابع غنی دریائی، وجود معادن نسبتا غنی، فعالیت‌های گردشگری، برخورداری از حدود 15 مرکز دانشگاهی، انرژی خورشید و باد و همچنین ظرفیت‌های حوزه صنایع خلاق و نرم از جمله صنایع دستی و گردشگری، تولید محتوا، خدمات اجتماعی، معماری وکسب‌وکارهای دیجیتال می‌باشد. با توجه به وسعت استان و عدم تراکم جمعیت و چالش‌ها و محدودیتهای قانونی و اداری در سر راه کارآفرینان بسیار ضعیف عمل شده است. با این حال کسب‌وکارهای استان شامل حوزه صنایع دستی، آموزش، پلتفرم‌های خدمات اجتماعی، تولید محتوا، معماری، گردشگری، داروهای گیاهی و… می‌شود.
موانع و چالش‌های موجود برای رشد کسب‌وکارها در سیستان و بلوچستان
- عدم آشنایی کارآفرینان با بازارهای استانی و فرا استانی
- آگاهی بسیار کم از ظرفیت‌های بازارهای خارجی در خصوص محصولات و منابع استان
- نبود مراکز خدمات بازاریابی و بازارسازی و مارکتینگ کالاها و خدمات خاص استان
- عدم نگرش و دانش مدیران استانی از موضوع کارآفرینی و اشتغال‌آفرینی پایدار و عدم توجیه‌پذیری برخی آیین‌نامه‌ها و دستور عمل‌های ابلاغی پایتخت، بدون شناخت ظرفیت‌ها و محدودیت‌ها و نگرش‌های قومی و منطقه‌ای
- عدم توجه به مهارت‌افزایی در حوزه‌های تخصصی و همچنین مهارت‌های کسب‌وکاری و تیم‌سازی در مدارس و دانشگاه‌ها
- عدم تمایل سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری پس از دوره پیش رشد استارتاپ‌ها، کمبود برخی زیرساخت‌های لازم، برخی موانع اداری و دولتی و بحران‌های اقتصادی ملی و منطقه‌ای
- عدم فعال‌سازی بازارچه‌های محلی به بهانه‌هایی نظیر امنیت
- عدم برنامه‌ای منسجم و هدفمند با توجه به ظرفیت‌های استان
- اکتفا به برخی اقدامات سطحی و جزیره‌ای که تنها موجب افزایش آمارها در گزارشات شده
عملکرد پارک علم و فناوری سیستان و میزان همکاری آن‌ها با استارتاپ ها
عملکرد شاخص و قابل توجه پارک سیستان و بلوچستان در حوزه زیر ساخت‌های عمرانی و تسهیلات ارزان قیمت به کسب‌وکارها و همچنین برگزاری رویدادهای ترویجی و کارگاه‌های آموزشی بوده، لکن به نظر می‌رسد با توجه به وسعت کنونی و حجم درخواست‌ها و انتظارات با کمبود پرسنل در بخش‌های مختلف مواجه بوده و رفع آن منجر به تسریع ارائه خدمات و تعامل با استارتاپ‌ها بیشتر و بهتر شود. نگرش جوان و خلاق مدیران پارک فناوری استان نقطه امیدی برای آینده‌ای روشن در استارتاپ‌های نوپا استان می‌باشد و امید است با توجه و حمایت‌ها و اعتماد به مسیر طی شده این راه ادامه پیدا کند.
حمایت‌ها از استارتاپ ها و کسب‌وکارها
حمایت‌ها شامل فضای استقرار، تسهیلات ارزان قیمت، ورکشاپ‌ها و دوره‌های آموزشی، توانمندسازی، آموزش‌های عملیاتی و کاربردی، بهره‌مندی از صاحبان فناوری کشور و ارتباط آنان با استارتاپ‌های نوپا استان، شرکت در رویدادها و نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاران استانی و فرا استانی و مشاوره‌های اختصاصی و عمومی بوده است.
