مهدیه فتحی پور بنیان‌گذار و مدیرعامل استارتاپ اکتیوا است. او دانشجوی رشته‌ی شیمی در دانشگاه علوم و تحقیقات است. اکتیوا با شعار طبیعی باش در سال 1395 متولد شد. میوه ها و سبزیجات به دلیل ارزش غذایی بالای آنها در بازار بسیار مورد نیاز هستند. البته از ماندگاری کوتاهی برخوردار هستند. حدود %30 میوه و سبزیجات در حین حمل و نقل و نگهداری توسط حشرات، میکروارگانیسم‌ها آلوده و نسبت به شرایط قبل و بعد از برداشت تحت تاثیر قرار می گیرند. اکتیوا روی حل این مشکل متمرکز شده‌است.
اکتیوا چه‌طور متولد شد؟
شروع ایده‌ی اکتیوا و فعالیت روی آن پیش از ورود به دانشگاه آغاز شد. درواقع اکتیوا را اولویت خود قرار دادم و تلاشم بر این است که هر دو را در کنار هم پیش ببرم.
جرقه شروع ایده اکتیوا با دیدن دو مستند در حوزه میوه و عسل به ذهنم خطور کرد.
در واقع اکتیوا با دغدغه‌ی حفظ ویتامین‌های میوه در دراز مدت شروع و با موضوع نگهداری با کیفیت آن ادامه پیدا کرد.
در کشور ما سالانه 24میلیون تن تولید درحوزه‌ی میوه‌ها، سبزیجات و محصولات کشاورزی وجود دارد. متاسفانه 30درصد از این تولیدات تبدیل به ضایعات می‌شوند. در کنار این، دغدغه‌ی خشکسالی و کم‌آبی نیز در کشور ما وجود دارد. با وجود اینکه مصرف آب در بخش کشاورزی در ایران بالاست، ضایعات 30درصدی آسیب‌های جدی برای منابع آبی ما خواهد داشت. در نتیجه بازگشت این 30درصد ضایعات به چرخه‌ی غذایی کشور جزو اهداف ما قرار گرفت.
در سال 1396 در جشنواره صنایع غذایی سن‌ایچ در هشتگرد شرکت کرده و جزو طرح‌های برتر شدیم. هدیه این جشنواره در آن سال مبلغ یک میلیون تومان بود. به کمک این مبلغ و امکان استفاده از آزمایشگاه دانشگاه صنایع غذایی سن‌ایچ، اولین محصول اکتیوا را ساختیم. در همان سال مقاله‌ی ما در ژورنال جشنواره بین‌المللی نانو چاپ شد.
سال 1397 سازمان صندوق نوآوری و شکوفایی کشور، نوآوردگاه “بسته‌بندی هوشمند” به مدت سه روز برگزار کرد. شرکت‌کنندگان باید، بوم کسب‌وکار و رقبا را تحلیل می‌کردند. در این نوآوردگاه نیز ارائه‌ای داشتیم که باعث شد مقام اول را کسب کنیم. یکی از سرمایه‌گذاران آن، مجموعه‌ی شزان بود. با این مجموعه شروع به همکاری کرده و تیمی تشکیل دادیم. مجموعه شزان مستقر در پارک علم و فناوری پردیس بود و همین مسئله رفت و آمد به خارج شهر و مسائل دیگر باعث عدم ادامه همکاری گردید. در همین مقطع تیم اول اکتیوا منحل شد و ما برای موقعیت شغلی مدیرفنی یک فراخوان دادیم. مهندس صفاپور در این فراخوان به تیم ما ملحق شد. و افراد دیگری به ما اضافه شدند.
بعد از سال1397 و شکل‌گیری تیم جدید، برای ساخت محصول جدید با کارایی بهتر و قیمت کمتر اقدام کردیم. با شتاب‌دهنده‌های مختلف مصاحبه داشتیم تا بتوانیم ادامه‌ی مسیر را با مشاوره‌های تخصصی‌تر پیش ببریم. نتیجتا همکاری با شتاب‌دهنده‌ی آما، مستقر در پژوهشگاه دانشکده‌ی انرژی دانشگاه شریف، حاصل‌شد. در ادامه‌ی این همکاری به سکوی پرتاب 100استارتاپ رسیدیم و موفق به جذب سرمایه شدیم. در این مقطع سعی کردیم علاوه بر ارتقای محصول بخش بازاریابی و تولید صنعتی را فعال کنیم. امسال نیز با شرکت در رویداد استانی اینوتکس پیچ مقام اول و در رویداد کشوری آن مقام دوم را کسب کردیم. این موضوع باعث شد جدی‌تر ومنسجم‌تر از قبل ادامه دهیم. علاوه بر محصول اصلی خود که پوشش خوراکی است، محلول مکمل برای ضدعفونی میوه‌ها و نایلون نانو( افزایش نگهداری میوه‌ها) را عرضه کردیم.
از مشکلات اکتیوا قشر مشتریان آن است که اغلب در فضای بازارهای سنتی هستند. کشاورزی ما سنتی است و همین، آگاهی دادن به تولیدکنندگان سنتی که به این سیستم عادت کرده‌اند را بسیار چالش برانگیز می‌کند. از نقاط قوت اکتیوا شخصی‌سازی برای هر مشتری است. چرا که مشتریان ما متنوع بوده و هرکدام در یک بازار از میوه‌جات فعالیت می‌کنند. حضور اکتیوا در مرحله اول یعنی چینش میوه در زمین کشاورزی موثر خواهد بود و این دلیلی است که ما در حوزه‌ی خرده فروشی هدف‌گذاری نکردیم.
اکتیوا وارد بازار بین‌المللی شده‌است؟
به‌طور مختصر با برخی شرکت‌های صادراتی همکاری‌هایی را آغاز کردیم. درحال‌حاضر اما زیرساخت‌های لازم برای ورود به بازار بین‌المللی را نداریم . البته پیش ازآماده‌سازی زیرساخت‌ها در جشنواره‌های خارجی شرکت خواهیم‌کرد.
چگونه مشتری خود را برای استفاده از محصول اقناع کردید؟
در زمان همکاری با مجموعه‌ی شزان با مشتری‌ها سروکار داشتیم و با افرادی آشنا شدیم که ما را به زمین داران و باغدارها متصل کردند. قبولاندن این موضوع به باغدارهای سنتی بسیار سخت است. اما باغدارهایی را یافتیم که هم سن و سال خودمان‌اند وبا تکنولوژی بیگانه نیستند. برای مذاکرات بهتر با باغداران سنتی، با مجموعه‌ای خصوصی در حال مذاکره هستیم. این مجموعه با توجه به تجربه بالا در این حوزه، ارتباط بهتری با افراد سنتی برقرار خواهد کرد. با نهادی کلیدی هم صحبت کردیم تا تولیدکنندگان را ملزم به استفاده از این نوع محصول کنند. همکاری و ادغام با این مجموعه درحوزه‌ی فروش به ما کمک خواهد کرد تا موفق‌تر عمل کنیم.
در ایران رقیبی دارید؟
رقیبی جدی به آن معنی نداریم. مجموعه‌هایی را میشناسیم که تک محصول و خورد تولیداتی دارند و در مقیاس کوچکتری فعالیت می‌کنند. در بین رقبای خارجی کیسه‌های نانوی ترکیه‌ایست که به دلیل قیمت بالا مقرون به‌صرفه نخواهدبود.
در حوزه‌ی پوشش خوراکی در ایران اول هستیم. البته به‌این دلیل که استانداردهای محصول را خودمان باید تعیین کنیم هنوز نتوانستیم مجوزهای لازم را بگیریم.
کار تیمی در اکتیوا به چه شکل است؟
هسته‌ی اصلی مجموعه چهار و تعداد کلی تیم شش نفر است. مهمترین عنصر یک کسب‌وکار تیم خوب است. همانطور که پیش‌تر گفتم تجربه‌ی انحلال تیم را در اوایل کار داشتیم. مشکل اصلی بین افراد تیم مسئله‌ی سهام بود. تیم امروز، دلسوزانه اکتیوا را سرپا نگهداشته‌است. همگن بودن طرز فکر همه‌ی افراد تیم از نقاط مثبت ماست. صحبت و جلسات منسجم ما را به فرهنگ سازمانی یکسان و همگنی رسانده. انسجام تیم و منابع انسانی موفق سرمایه‌گذار را برای سرمایه‌گذاری مجاب خواهد کرد.
چطور با 100استارتاپ آشنا شدید؟
سال 1398 که شتاب‌دهنده‌ی آما روی اکتیوا سرمایه‌گذاری کرد، فقط توانستیم محصول اولیه را بسازیم و مشتری‌هایمان را ازنو تحلیل کنیم. به منابع بیشتری نیاز داشتیم تا فعالیتمان را توسعه دهیم و 100 استارتاپ این شرایط را برای ما فراهم کرد. در ابتدا نمی‌دانستیم که چه‌قدر روی ما سرمایه‌گذاری خواهد شد ولی فرم‌های ثبت نام 100 استارتاپ را ارسال کردیم و در سکوی پرتاب شرکت کردیم. وقتی اسم اکتیوا را در رویداد سکوی پرتاب 100 استارتاپ، صدا زدند از خوشحالی فریاد زدیم. با سرمایه جدیدی که با کمک 100استارتاپ به اکتیوا تزریق شد، وسایل آزمایشگاهی و برخی محصولات اولیه تهیه کنیم و تست‌های بیشتری بگذاریم. همچنین از آزمایشگاه‌های مرجع مجوز کسب کردیم. 100 استارتاپ باعث شد ما پیشرفت کنیم و محصولات جدیدی را لانچ کنیم.
در جلسه‌ی سرمایه‌گذاری چه عناصری برای موفقیت موثر است؟
اولین عنصر تیم است. در تجربه‌ی اولیه تیمی، عدم انسجام تیمی باعث شد که سرمایه‌گذاران به ما اعتماد نکنند. با اینکه دقت کافی برای ارائه‌ی خوب داشتیم از جمله pitch deck مناسب و دقت به جزئیات طراحی و … بعد از آن تحلیل رقبا، سنجش بازار و نیاز آن پیش از تولید محصول، لازم است. در نهایت پیچ دک مناسب برای تاثیر بر سرمایه‌گذار در لحظه‌ی اول بسیار موثر است. اغلب سرمایه‌گذاران، نیاز بازار را به‌خوبی می‌شناسند. در زمان مصاحبه با آنها با سوالات چالشی مواجه می‌شوید که ممکن است اعتمادبه‌نفس شما را بگیرد اما دوام بیاورید چرا که دید خوبی به‌شما می‌دهد.
چندوقت پیش در صفحه‌اینستاگرام 100 استارتاپ مصاحبه‌ای از آقای مانوئل اوهانجانیانس دیدم. در این مصاحبه تاکید داشتند که با طی کردن مسیر درست، به جایگاهی می‌رسید که سرمایه‌گذار به سراغ شما می‌آید. ما این را واقعا در اکتیوا تجربه کردیم. به تیم‌های دیگر می‌گویم که کسب‌وکار فراز و فرودهای زیادی دارد. بنابراین خود را نبازند و ادامه بدهند.
| مقاله مرتبط: اول انجامش بده بعد کاملش کن؛ مصاحبه با مانوئل اوهانجانیانس مدیر و موسس ایسمینار در کافه نشونی |
انتقادات شما به 100استارتاپ چیست؟
واقعیت امر، در خصوص دریافت مجوزها از 100استارتاپ انتظار کمک و حمایت‌های بیشتری داشتیم. البته برای منابع مالی و جذب سرمایه، 100 استارتاپ کمک‌های بسیاری به اکتیوا داشت. همچنین جهت جذب سرمایه ما را ، به صندوق ستارگان معرفی کردند. به طور کلی زمانی که 100 استارتاپ وارد کسب‌وکار ما شد، نقطه طلایی اکتیوا بود. از این بابت از 100 استارتاپ ممنونیم.
چه کسی بیشترین تاثیر را بر روی شما داشته؟
آقای مهدی فتحی پور (برادرم و هم‌بنیان‌گذار اکتیوا)
چه کتابی را به ما معرفی می‌کنید؟
کتابی که باعث شد دید من تغییر کند، اثر مرکب بود و آن را پیشنهاد می‌کنم. مدیر بیست دقیقه‌ای هاروارد، مجموعه کتابی است که خواندن آن را به کسانی که می‌خواهند کسب‌وکاری را شروع کنند، توصیه می‌کنم. این کتاب گریزی به توضیح اصطلاحات کسب‌وکاری و استارتاپ می‌زند.
چه فیلمی که پیشنهاد می‌دهید؟
به سینمای ابرقهرمانان علاقه دارم. اغلب فیلم‌های کمپانی مارول را دنبال می‌کنم. اسکوئید گیم (بازی ماهی مرکب) را اخیرا دیدم و پیشنهاد می‌کنم.
تفریحات شما چیست؟
تفریحات من فیلم و کتاب است.
دوستان و اطرافیان‌تان، شما را به چه ویژگی می‌شناسند؟
اغلب، می‌گویند فردی آرام و خونسرد هستم. در مقابله با مشکلات من را، فردی منطقی می‌بینند. درحال حاضر فکر می‌کنم همه‌ی اعضای تیم در جایگاه درستی قراردارند و مهمتر اینکه از کار هم راضی هستند. البته این ظرفیت را در خودم می‌بینم که اگر فرد مناسب‌تری برای جایگاه مدیریت اکتیوا پیدا شد، کنار بروم. حیات و ادامه پیدا کردن اکتیوا از هر چیزی برایم مهمتر است.
اگر در خانه یا محل کار تنها باشید به چه چیزی فکر می‌کنید؟
به تاثیر دومینووار افراد بر زندگی هم فکر می‌کنم. برای خودم سناریو می‌سازم و چالش طراحی می‌کنم. حل این چالش‌ها برایم جذاب است و حتی منجر به تحقیق و جستجو می‌شود.
