ایده‌ها کلید خلاقیت و نوآوری هستند. بدون یک ایده خوب، یک فعالیت و کسب و کار راه اندازی نمی‌شود. البته این را باید بدانیم ایدهپردازی به تنهایی منجر به ایجاد یک کسب و کار نمی‌شود. عوامل زیادی در این فرآیند دخیل هستند. بدون شک ایده خوب یک نقطه طلایی در شکل گیری یک کسب و کار است. یک دوگانگی بین سرمایه‌گذاران و ایده‌پردازان بر روی ایده‌ها وجود دارد. کسانی که خود را صاحب یک ایده می‌دانند، عموما معتقدند که بخش عمده ملزومات کارآفرینی را دارند. گمان می‌کنند، تنها جزء کوچکی باقی مانده که سرمایه است. بنابراین اگر سرمایه‌گذار قانع نمی‌شود، به خاطر درک ضعیفش از دنیای کسب و کار است.
بخشی از سرمایه‌گذاران نیز تاکید دارند که ایده‌پردازان، بیش از هرچیز خیال‌پرداز و حراف هستند و می‌خواهند این حرف‌ها را به قیمت بالا بفروشند.
ایده چیست؟
ایده، مثال، صورت، انگاره یا طرح در حقیقت یک تصور ذهنی است. ایده‌ها همچنین می‌توانند مفاهیمی انتزاعی باشند که به شکل تصاویر ذهنی ارائه نمی‌شوند. به تعبیری ایده (Ideas) همان راه‌حل خلاقانه برای یک مشکل خاص است. در فرهنگ فارسی عمید در تعریف ایده آمده است: «اندیشه، فکر، خیال، تصور، رأی، عقیده، نیت، سلیقه ادبی و صنعتی». در فرهنگ لغت آکسفورد در زیر لغت ایده چند معنی بیان‌شده است. 1. یک طرح، فکر یا پیشنهاد، خصوصاً در مورد اینکه در یک وضعیت خاص، چه‌کاری باید انجام داد.2. یک تصویر یا نشانه در ذهن که نشان دهد انجام چه‌کاری مطلوب‌تر است. 3. هدف و مقصود.
فرهنگ لغت بازرگانی نیز ایده را فکر یا اندیشه خلاق که تلاش می‌کند یک مفهوم یا هدف را ارائه دهد، توصیف می‌کند.
بشر هر جا احساس نیاز کند و چالشی را سر راه خود ببیند دست به ایدهپردازی می‌زند. این روند از ابتدای حیات و تمدن بشری شروع شده و تا همیشه ادامه دارد. ایده می‌تواند شامل یک مفهوم جدید (مانند اختراع چرخ) یا ترکیب مفاهیم از قبل شناخته شده (مثل روشن کردن آتش) باشد.
همه ما در طول روز بدون اینکه آگاه باشیم در حال ایدهپردازی برای حل مسائل و مشکلات خود هستیم. مثل وقتی که فرد برای صرفه‌جویی در هزینه بنزین از دوچرخه استفاده می‌کند. مفهوم ایده می‌تواند به همین سادگی بوده و یا شامل یک اختراع کاملا نوآورانه باشد. نکته مشترک در تمام ایده‌پردازی‌ها حل مشکل با راه‌حلی خلاقانه است.
ایده در کسب و کار
ایده‌ی کسب و کار به مجموعه‌ای از تراوشات ذهنی می‌گویند که باعث کسب درآمد از یک فعالیت منظم برای ارائه‌ی خدمات یا محصولات می‌شوند. معمولا ایده‌های کسب و کار در مورد محصولات و خدمات هستند. اما گاهی هم از روش‌های ارتباط با مشتری، تبلیغات، نحوه‌ی جذب سرمایه و … شروع می‌شوند که در بخش مدل کسب و کار بررسی می‌کنیم.
بسیاری معتقدند که ایده به‌خودی‌خود ارزش چندانی ندارد. آنچه به‌وفور به چشم می‌خورد ایده‌هایی است که گاهی قابلیت اجرا ندارند. به‌طورقطع یک ایده زمانی ارزشمند است که برای اجرا و تجاری‌سازی آن، یک نقشه راه واضح وجود داشته باشد. اغلب ایده پردازان از اینکه بخواهند جزئیات بیشتری از ایده را با کسی در میان بگذارند می‌ترسند. زیرا معتقدند، اجرای ایده آن‌ها فقط به سرمایه‌گذاری نیاز دارد و درصورتی‌که کسی سرمایه‌گذاری بر اساس ایده‌هایشان داشته باشد، به موفقیت خواهد رسید.
اما باید گفت یک ایده قابل دفاع برای شروع کسب‌وکار باید بتواند ضمن شروع به کسب‌وکار، تولید ثروت نیز بکند. یعنی بتوان یک ایده را با شناخت موارد لازم و تخمین میزان سرمایه به مرحله اجرا رسانده و کسب ثروت نمود.
مقاله مرتبط: مسیر تبدیل ایده به محصول
چگونه ایدهپردازی کنیم؟
ایده‌ها کلید تعامل سازنده انسان با محیط هستند. انسان از طریق ایده و ایدهپردازی نه تنها مشکلات خود را حل می‌کند؛ بلکه آن‌ها را تبدیل به فرصت کرده و از آن‌ها در جهت تولید سرمایه استفاده می‌کند. ایدهپردازی نتیجه خلاقیت، تیزبینی، اعتماد به نفس و تجربه است. مفهوم ایده در کارآفرینی یعنی؛ حل مسئله (رفع نیاز، عرضه برای تقاضای پنهان یا آشکار) به صورتی نوآورانه، منحصر به فرد و سودآور.
دستورالعمل خاصی برای ابداع و مفهوم ایده وجود ندارد. ایده‌ها حاصل تیزبینی در تعامل با محیط و خلاقیت فرد هستند. بخشی از ابداع ایده به هوش و استعداد افراد مربوط می‌شود. بخش دیگر از دانسته‌های آنان نشات می‌گیرد. علاوه بر این، افراد ایده‌پرداز معمولا انسان‌های با اعتماد به نفسی شناخته می‌شوند. در نگاه اول ایدهپردازی بیشتر حاصل استعداد به نظر می‌رسد. اما باید توجه داشت که بعضی از عوامل تقویت ایدهپردازی را می‌توان کنترل کرد.
یکی از این عوامل تجربه است. بسیاری از ایده‌پردازان و کارآفرینان برتر دنیا، در تجربه دوم یا سوم کاری خود به یک ایده قدرتمند دست یافته‌اند. برخی از این تجربه‌های اول حتی زیر دست مدیران دیگری بوده است. در واقع کار به عنوان عضو یک تیم نیز می‌تواند باعث بالا رفتن پتانسیل ایدهپردازی در شما شود. چون شما عملکرد مدیر خود را به همراه معایب آن می‌بینید. ممکن است راه بهتری برای مدیریت مجموعه‌ای مشابه یا همان مجموعه به ذهن شما خطور کند.
تقویت اعتماد به نفس نیز می‌تواند منجر به بالا رفتن توانایی ایدهپردازی شود. با مطالعه زندگی افرادی همچون استیو جابز، مارک زاکربرگ، ایلان ماسک و… به راحتی می‌توان مشاهده کرد که همگی به قضاوت‌های خود اعتماد ویژه‌ای دارند. البته این اعتماد به نفس در صورتی سازنده خواهد بود که حاصل کسب دانش در مسیر استعداد باشد. این افراد استعداد خود را شناخته و در راستای آن تلاش بی‌وقفه‌ای را به کار بسته‌اند. اگر علایق خود را به صورت جدی و با پشتکاری ویژه دنبال کنید، می‌توانید تفاوت را رقم بزنید.
ایده پردازی نوعی تصور ذهنی است که در نتیجه‌‌ی گامی تاثیرگذار برای رشد و پیشرفت از شرایط فعلی ارائه می‌شود. برای اینکه ایده های شما موثر و کارآمد باشند، هر لحظه باید در حال تقویت ذهن خودتان باشید. برای ایده پردازی راهکار خاصی وجود ندارد و فقط نیاز به ذهن خلاق دارد. کسانی که در زمینه ایده پردازی فعالیت می‌کنند، اصولا افرادی می باشند که دارای استعداد، هوش، خلاقیت و همچنین افراد با اعتماد به نفس بالا هستند.
برای خلق ایده جدید باید اعتماد به نفس بالایی داشت. چرا که ممکن است ایده در مراحل اول با شکست مواجه شود و نیاز به همت دوباره برای ادامه مسیر و رفع نواقص باشد.
مقاله مرتبط: تبدیل ایده به یک کسب و کار موفق
ویژگی‌های یک ایده خوب
در کارآفرینی چهار ویژگیِ نوآورانه بودن، منحصر به فرد بودن، حل مشکل و تولید سود از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت نبود هر یک، مفهوم ایده کارآفرینانه زیر سؤال می‌رود.
۱- نوآوری
مفهوم ایده پردازی در کارآفرینی در نهایت به تولید یک محصول یا خدمت می‌انجامد. بر این اساس می‌توان گفت که در کارآفرینی لازم است نوآوری در تولید و عرضه محصول نقش اصلی را داشته باشد. این نوآوری می‌تواند در قالب تولید یک محصول کاملاً جدید (اختراع) و یا توسعه محصولات موجود (اضافه کردن امکانات و ویژگی‌ها یا تسهیل دسترسی) باشد. با تمرکز کسب و کارها بر نوآوری، هزینه‌های تحقیق و توسعه شرکت‌ها به شدت افزایش می‌یابد. این امر امکان رهبری بازار با یک جایگاه مستحکم را نیز برای سازمان‌ها فراهم خواهد کرد.
بیل گیتس موسس مایکروسافت معتقد است که “نوآوری؛ پیشرو و راهبر واقعی پیشرفت است.“
۲- منحصر به فرد بودن
برای منحصر به فرد بودن باید تفاوت و تمایزی میان خود و رقبا ایجاد کنید. پیشنهاد فروش منحصر به فرد یا همان (USP (Unique Selling Proposition شما را از رقبایتان متمایز می‌کند. به طور مثال وقتی محصولی را با مواد مرغوب‌تر و کیفیت بالاتر و یا قیمت پایین‌تر به فروش می‌رسانید یعنی میان خود و رقبا تفاوتی ایجاد کردید. این همان پیشنهاد فروش منحصر به فرد شماست که ایده ی شما را منحصر به فرد می‌کند. همچنین به شما این امکان را می‌دهد تا با دیگر بازیگران موجود در صنعت رقابت کنید.
۳- حل مسئله
انسان وقتی احساس نیاز می‌کند درصدد رفع آن نیاز برمی‌آید یا سعی می‌کند آن را تسهیل کند. تا نیازی نباشد، کسب و کاری نیز نخواهد بود. بیشتر کسب و کارهای موجود در پاسخ به یک نیاز به وجود آمده‌اند. در واقع این کسب و کارها، ایده‌ای کارآفرینانه محسوب می‌شوند که منجر به رفع مسئله موجود شدند. این مسئله ممکن است به صورت نیاز یا مشکل حاد جلوه کرده باشد مانند بحران کرونا. یا نیازی پنهان باشد، مثل اضافه شدن دوربین به گوشی‌های تلفن همراه که معضل یا نیاز آشکار کسی نبود، اما پس از عرضه، از نیاز پنهان به آشکار تبدیل شد.
۴- سود دهی
یکی دیگر از ویژگی‌های ایده ی کارآفرینانه، امکان سودآوری و بازدهی اقتصادی است. یک ایده کارآفرینانه غیر از ویژگی‌های بالا، باید قابلیت سوددهی قابل قبول و مقیاس‌پذیری نیز داشته باشد. برای بررسی یک ایده از دید کارآفرینی، مطالعه سود دهی (Profitabality Study) را با استفاده از صورت‌های مالی انجام می‌دهند. اگر ایده پتانسیل خوبی در حفظ کارایی (از جهت حل مسئله)، نوآوری و همچنین سود دهی بلند‌مدت داشته باشد، از لحاظ امکان سودآوری تایید خواهد شد.
مقاله مرتبط: راز ماندگاری ایده‌ها
نتیجه گیری
فرق انسان با باقی موجودات دیگر در زمین، برخورداری از تعقل و تفکر است. حیوانات و گیاهان فقط می‌توانند خود را تا حد ممکن و با یک سری کنش محدود غریزی با محیط تطبیق دهند. انسان اما می‌تواند با ساختن ابزار مختلف بر چالش‌های محیطی غلبه کرده و حتی از آن‌ها به نفع خود بهره‌برداری کند. این اتفاق از طریق ایدهپردازی و از دریچه تفکر خلاق می‌افتد. ایده‌ها می‌توانند در دنیای پیچیده امروز خلق ارزش کنند و از پیچیدگی به سودآوری تبدیل شوند. یک ایده سودآور و با ارزش، به صورت خلق الساعه و اتفاقی به وجود نمی‌اید بلکه با مطالعه و تجربیات فراوان ایجاد خواهد شد.
منبع:
ایده در کارآفرینی چیست؟ چگونه می‌توان ایده پردازی کرد؟ ویژگی های یک کارآفرین چیست؟
مقاله بسیار خوبی بود ممنون