استارت‌آپ‌های موفق، تلاش زیادی برای جذب سرمایه خارجی انجام داده‌اند. این دوره‌های تامین مالی به سرمایه‌گذاران خارجی فرصتی برای سرمایه‌گذاری می‌دهد. این فرصت در ازای سهام شرکت در حال رشد به این سرمایه‌گذاران اعطا میشود.
قبل از شروع هر دور سرمایه‌گذاری، تحلیل‌گران، ارزیابی استارتاپ را انجام می‌دهند. ارزش‌گذاری‌ها از عوامل مختلفی از جمله مدیریت، سابقه اثبات‌شده، اندازه بازار و ریسک ناشی میشود. یکی از تمایزات کلیدی بین دوره‌های تامین مالی مربوط به ارزش‌گذاری کسب‌وکار و همچنین سطح بلوغ و چشم انداز رشد آن است.
هر یک از این عوامل بر انواع سرمایه‌گذاران احتمالی و دلایلی که شرکت ممکن است به دنبال سرمایه جدید باشد، تأثیر می‌گذارد. در زیر، نگاهی دقیق‌تر به این خواهیم داشت که این دوره‌های تأمین مالی چه هستند، چگونه کار می‌کنند و چه چیزی آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.
تامین مالی پیش‌بذری (Pre-Seed)
اولین مرحله سرمایه‌گذاری استارتاپ به عنوان تامین مالی پیش‌بذری “Pre-Seed” شناخته میشود. Pre-Seed معمولاً به دوره‌های اشاره دارد که در آن بنیانگذاران یک شرکت برای اولین بار عملیات خود را آغاز می‌کنند. به صورت معمول سرمایه‌گذاران مرحله Pre-Seed، خود بنیانگذاران، دوستان نزدیک، حامیان و خانواده آن‌ها هستند.
مدت این مرحله به عوامل مختلفی در استارتاپ بستگی دارد، اما به طور کلی زمان 3 تا 9 ماه را برای این کار مناسب می‌دانند. از جمله عوامل موثر در تعیین این زمان می‌توان به ماهیت شرکت و هزینه‌های اولیه توسعه ایده کسب‌وکار اشاره کرد. مجموعه این متغیرها می‌توانند باعث شوند این مرحله از تامین مالی خیلی سریع اتفاق بیفتد و یا زمان زیادی طول بکشد. در دوره Pre-Seed:
- یک محصول یا خدمت به عنوان پیش‌محصول یا دموی اولیه ارائه میشود. در این محصول اولیه، عملکرد کلی مورد انتظار استارتاپ باید به افراد نشان داده شود.
- در این مرحله فرصتی که شما در بازار به دنبال آن هستید نمایش داده میشود.
- متوجه شده‌اید که برای راه‌اندازی محصول خود به کمک بیشتری نیاز دارید. به همین دلیل در حال انجام اولین مصاحبه‌های استخدامی خود هستید.
تامین مالی بذری(SEED)
تامین مالی بذری (SEED) یا اولیه را می‌توان اولین مرحله رسمی تامین مالی سهام یک استارتاپ دانست. این سرمایه اولیه معمولاً نشان‌دهنده اولین پول رسمی است که یک سرمایه‌گذاری تجاری یا شرکت جمع‌آوری می‌کند.
تامین مالی اولیه به استارتاپ کمک می‌کند تا برای اولین قدم‌های خود سرمایه‌ای را داشته باشد. از جمله این قدم‌ها می‌توان به مواردی مانند تحقیقات بازار و توسعه محصول اشاره کرد. سرمایه‌گذاری مرحله SEED ، به استارتاپ در تعیین اینکه یک شرکت در محصولات نهایی چه خواهد بود و جمعیت هدف آن چه کسی است، کمک می‌کند. از سرمایه اولیه مرحله SEED برای استخدام یک تیم جهت تکمیل این وظایف استفاده میشود.
سرمایه‌گذاران بالقوه زیادی در وضعیت سرمایه اولیه وجود دارند: بنیانگذاران، دوستان، خانواده، مراکز رشد، شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) و …
یکی از رایج‌ترین انواع سرمایه‌گذاران شرکت‌کننده در سرمایه‌گذاری اولیه، سرمایه‌گذاران فرشته هستند. سرمایه‌گذاران فرشته تمایل دارند از سرمایه‌گذاری‌های پرریسک‌تر (مانند استارت‌آپ‌هایی که تاکنون سابقه چندانی ندارند) استفاده کنند. این سرمایه‌گذاران در ازای سرمایه‌گذاری خود انتظار سهامی را در شرکت دارند.
مقاله مرتبط: برای جذب سرمایه از یک VC چه باید کرد؟
انواع مختلف سرمایه‌گذاری اولیه برای استارتاپها کدامند؟
استارتاپها برای دریافت سرمایه اولیه با انواع مختلفی از سرمایه‌گذاران سروکار دارند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
سرمایه‌گذاران جمعی (Crowdfunders)
یکی از محبوب‌ترین راه‌ها برای دریافت سرمایه اولیه، تامین مالی جمعی (Crowdfunders) است. استارتاپها می‌توانند از بین پلتفرم‌های مختلف سرمایه‌گذاری جمعی مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنند. با کمک سرمایه‌گذاران جمعی، استارتاپها ایده اولیه محصول خود را ارائه می‌کنند و سپس برای تامین مالی آن منتظر کمک سرمایه‌گذاران می‌مانند.
سرمایه‌گذاران فرشته (Angel Investors)
یکی دیگر از سرمایه‌گذاران استارتاپها در مرحله SEED «سرمایه‌گذاران فرشته» نامیده می‌شوند. این سرمایه‌گذاران، اغلب استارت‌آپ‌های در معرض ورشکستی، را نجات می‌دهند. آن‌ها اغلب شبکه‌ای از سرمایه‌گذاران فرشته ایجاد می‌کنند. این شبکه ریسک‌های یک سرمایه‌گذاری را در بین افراد مختلف محدود می‌کند.
سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC)
سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC) نسبت به سرمایه‌گذاران فرشته، بسیار سخت‌گیرتر هستند. این موضوع به دلیل آن است که وی‌سی‌ها سرمایه قابل توجهی را به استارتاپها ارائه می‌دهند. به همین دلیل آن‌ها اغلب قبل از سرمایه‌گذاری، پورتفولیو و پتانسیل رشد یک استارتاپ را بررسی می‌کنند.
مقاله مرتبط: آشنایی با بازیگران اکوسیستم استارتاپی
چه مدت طول می‌کشد تا استارتاپها سرمایه اولیه را دریافت کنند؟
استارتاپ‌هایی که برای دریافت سرمایه اولیه برنامه‌ریزی می‌کنند باید بدانند که گرفتن پول ممکن است مدتی طول بکشد. به طور متوسط، فرآیند تامین مالی SEED می‌تواند حداقل 3 تا 6 ماه طول بکشد. این دوره برای استارتاپ‌هایی که نسبتا جدید هستند بیشتر طول می‌کشد. در مقابل استارتاپ‌هایی که بودجه قبلی دریافت کرده‌اند، اغلب زمان انتظار کوتاه‌تری دارند.
با توجه به اینکه جمع‌آوری پول از طریق سرمایه اولیه ممکن است مدتی طول بکشد، استارتاپها باید زمان مناسب را برای راه‌اندازی کمپین خود بدانند. به طور کلی، سرمایه‌گذاری اولیه (مرحله SEED) باید زمانی آغاز شود که محصولی وجود داشته باشد که نیازهای بازار هدف را برآورده کند. این موضوع مستلزم فرآیندهای حیاتی زیر است که باید قبل از افزایش بودجه اولیه ایجاد شود:
مطالعه بازار: استارتاپها پیش از ورود به مرحله تامین سرمایه اولیه باید بدانند که آیا علاقه کافی به محصولشان وجود دارد یا خیر و آیا مدل کسب‌وکارشان جواب می‌دهد یا خیر.
پروفایل مشتری: استارتاپها باید بدانند مشتریانشان چه کسانی هستند. ساختن پرسونا می تواند به متقاعد کردن سرمایه‌گذاران مبنی بر وجود یک پایگاه مشتری بالقوه کمک کند. علاوه‌بر این اگر استارتاپ بتواند نشان دهد که بازار هدف به طور فزاینده‌ای محصول را می‌پذیرد، ارزش افزوده‌ای را به همراه خواهد داشت.
توسعه محصول: متقاعد کردن افراد برای سرمایه‌گذاری در یک استارتاپ بدون یک محصول نهایی یا نسخه اولیه آن آسان نخواهد بود. برخی از بنیانگذاران استارت‌آپ نیز ممکن است فقط نیاز داشته باشند ایده‌های خود را برای سرمایه‌گذاران مطرح کنند. اما این کار به ندرت جواب می‌دهد مگر اینکه محصول کاملاً استثنایی باشد. اکثر استارتاپها، نیاز به یک محصول واقعی دارند تا به سرمایه‌گذاران نشان دهند که چه مشکلاتی را حل می‌کند.
نکته مهم: دانستن زمان مناسب افزایش بودجه SEED جهت کسب بهترین نتایج ضروری است. موارد ذکر شده در بالا فقط الزامات عمومی هستند. نکته اصلی این است که زمان مناسب برای راه‌اندازی سرمایه اولیه زمانی است که استارتاپ بتواند سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار دهد.
سرمایه‌گذاری سری A
پس از اینکه یک استارتاپ سابقه‌ای را مبتنی بر پایه کاربری تثبیت‌شده، درآمد ثابت و برخی شاخص‌های کلیدی دیگر ایجاد کرد، برای بهینه‌سازی بیشتر برند و محصولات خود، تامین مالی سری A را انتخاب می‌کند. یکی از موارد مهم این مرحله، برنامه‌ای برای توسعه مدل کسب‌وکار جهت سود بلندمدت است.
اغلب اوقات، استارتاپ‌های اولیه ایده‌های خوبی دارند و توجه زیادی را به خود جلب می‌کنند، اما نمی‌دانند چگونه باید درآمدزایی کنند.
در سرمایه‌گذاری سری A، سرمایه‌گذاران فقط به دنبال ایده‌های عالی نیستند. آن‌ها به دنبال استارتاپ‌هایی با ایده عالی و استراتژی قوی برای تبدیل آن به تجارتی موفق و پول‌سازند. شاید به همین دلیل است که، کمتر از 10 درصد از شرکت‌ها در مرحله تامین مالی اولیه، در افزایش سرمایه‌گذاری سری A موفق هستند.
در بازارهای بین‌المللی شرکت‌هایی که از دوره سرمایه‌گذاری سری A می‌گذرند، ارزشی تا 23 میلیون دلار را دارا هستند. سرمایه‌گذاران درگیر در مرحله سری A از شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر هستند. . تامین مالی سری A فرصت توسعه را تا چند سال برای استارت‌آپ فراهم می‌کند. این فرصت به استارتاپها امکان می‌دهد به توسعه محصول و تیم خود بپردازند. همچنین آن‌ها می‌توانند به اجرای استراتژی در بازار مورد نظر خود مشغول شوند.
به طور معمول در این مرحله چند شرکت سرمایه‌گذار خطرپذیر رهبری گروه را بر عهده می‌گیرند. سرمایه‌گذاران فرشته نیز در این مرحله سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما تمایل دارند در این دور نفوذ بسیار کمتری نسبت به مرحله سرمایه‌گذاری اولیه داشته باشند.
چگونه باید بودجه سری A را دریافت کرد؟
- به یک شتاب دهنده بپیوندید: تقریباً یک سوم استارت‌آپ‌ها بودجه سری A را از طریق شتابنده‌ها دریافت می‌کنند. عامل اول برای پذیرش در شتاب‌دهنده‌ها تیم استارتاپی شما است.
- از شبکه خود استفاده کنید: هنگام جمع‌آوری سرمایه، شبکه شما بسیار مهم است. در حالی که پیوستن به یک شتاب‌دهنده سطح بالا بهترین شانس آماری را برای موفقیت در دریافت بودجه سری A به شما می‌دهد، این گروه‌ها فقط حدود 2٪ از متقاضیان را می‌پذیرند. استارتاپ‌هایی که سری A را بدون ملحق شدن به شتاب‌دهنده طی کرده‌اند، اغلب این کار را با شبکه‌سازی اولیه و با سرمایه‌گذاران تأثیرگذار انجام می‌دهند.
سرمایه‌گذاری سری B
شرکت‌هایی که دوره‌های سرمایه اولیه و سری A را پشت سر می‌گذارند، به سرمایه‌گذاران ثابت می‌کنند که برای موفقیت در مقیاس بزرگ‌تر آماده هستند. بودجه سری B برای رشد استارتاپ‌هایی استفاده میشود که این سطوح تقاضا را برآورده کنند.
ساختن یک محصول منحصربه‌فرد و رشد یک تیم مستلزم کسب استعدادهای با کیفیت است. افزایش حجم توسعه کسب‌وکار، فروش، تبلیغات، فناوری، پشتیبانی و کارمندان برای یک شرکت هزینه‌های زیادی دارد. شرکت‌هایی که تحت یک دور سرمایه‌گذاری سری B قرار می‌گیرند، به خوبی تثبیت شده‌اند. اکثر شرکت‌های سری B دارای ارزش‌گذاری بین 30 تا 60 میلیون دلار با میانگین 58 میلیون دلار هستند.
سری B از نظر فرآیندها و بازیگران کلیدی مشابه سری A به نظر می‌رسد. سری B اغلب توسط بسیاری از شخصیت‌های مشابه دور قبلی هدایت میشود. تفاوت سری B با سری A موج جدیدی از دیگر شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر است. این شرکت‌ها در سرمایه‌گذاری مراحل بعدی دارای تخصص هستند.
سرمایه‌گذاری سری B دارای ریسک بالایی است زیرا کسب‌وکارهایی که در یک بازار کوچک موفق می‌شوند ممکن است نتوانند در یک بازار بزرگ‌تر زنده بمانند و رشد کنند. کسب‌وکارهایی که تلاش می‌کنند سهم بازار را به خود اختصاص دهند، با کسب‌وکارهای معروفی که جریان نقدی ثابتی دارند، رقابت می‌کنند.
این استارتاپها چالش برندینگ محصول خود را در بین عموم مردم دارند. سرمایه‌گذاران سری B ممکن است این ریسک را با درخواست سهام بیشتر در نظر بگیرند.
سرمایه گذاری سری C
کسب‌وکارهایی که به جلسات تامین مالی سری C راه می‌یابند کاملاً موفق هستند. این شرکت‌ها هم‌اکنون به دنبال منابع مالی اضافی هستند تا به آن‌ها در توسعه محصولات، گسترش در بازارهای جدید و یا حتی خرید شرکت‌های دیگر کمک کند.
به بیان دقیق‌تر، شرکت‌هایی که هدفشان تامین سرمایه سری C است، دیگر استارتاپ نیستند. آن‌ها معمولاً شرکت‌های موفقی هستند که مراحل پایانی توسعه خود را طی کرده و سودهای خوبی دارند. محصولات یا خدمات اصلی آن‌ها تقاضای قوی در بازار ایجاد می‌کند و پایگاه مشتریان قابل توجهی را جذب می کند.
یکی از راه‌های ممکن برای مقیاس‌پذیری یک شرکت می‌تواند خرید یک شرکت دیگر باشد. یک استارتاپ فرضی را تصور کنید که بر ایجاد جایگزین‌های گیاهی برای محصولات گوشتی تمرکز دارد. اگر این شرکت به دور سرمایه‌گذاری سری C برسد، احتمالاً در فروش محصولات خود موفقیت بی‌سابقه‌ای از خود نشان داده است.
انواع سرمایه‌گذاران سری C
با کاهش ریسک عملیات سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران بیشتری به بازی می‌آیند. در سری C، گروه‌هایی مانند صندوق‌های تامین مالی، بانک‌ها و شرکت‌های سهام خصوصی به همراهی استارتاپها وارد بازی می‌شوند. دلیل آن این است که استارتاپ قبلاً نشان داده که یک مدل تجاری موفق دارد. این سرمایه‌گذاران جدید با انتظار سرمایه‌گذاری تضمین موفقیت خود، با مبالغ قابل توجهی از پول در استارتاپ‌هایی در حال رشد به صحنه می‌آیند.
آیا سری C خط پایان سرمایه‌گذاری استارتاپها است؟
معمولا یک شرکت سرمایه‌گذاری خارجی خود را با سری C پایان می‌دهد. با این حال، برخی از شرکت‌ها می‌توانند تا سری D و حتی E نیز راه خود را پیدا کنند. در اغلب موارد، شرکت‌هایی که صدها میلیون دلار سرمایه از طریق دوره‌های سری C کسب می‌کنند، آماده هستند تا به توسعه در مقیاس جهانی ادامه دهند. شرکت‌هایی که در تامین مالی سری C شرکت می‌کنند باید پایگاه‌های مشتری قوی، جریان‌های درآمدی و تاریخچه رشد ثابتی داشته باشند.
نتیجه‌گیری
مسیر هر استارتاپ مانند جدول زمانی تامین مالی آن متفاوت است. بسیاری از کسب‌وکارها ماه‌ها یا حتی سال‌ها را در جستجوی بودجه می‌گذرانند. این در حالی است که برخی از استارتاپها ممکن است چند مرحلۀ تامین مالی را دور بزنند. این استارتاپها تلاش می‌کنند تا مراحل مختلف تامین مالی از طریق فرآیندهای سریع‌تری انجام شود. این موضوع به‌ویژه برای استارتاپ‌هایی که دارای ایده‌های انقلابی و یا وابستگی به افرادی خاص هستند بیشتر دیده میشود.
